Theo Điều 23, Khoản 1 và 2 của Nghị định 155/2013/NĐ ngày 01/07/2015, thời hạn góp vốn điều lệ đủ theo đăng ký là 3 tháng, tức là 90 ngày. Trường hợp doanh nghiệp không đóng đúng số vốn đăng ký trong thời hạn, sẽ bị áp dụng mức phạt tiền từ 5 triệu đến 20 triệu đồng. Vậy còn các trường hợp khác sẽ bị xử lý như thế nào, hãy cùng kiểm toán Việt Úc tìm hiểu về  hạch toán góp vốn điều lệ ngay trong bài viết dưới đây!

Vốn Điều Lệ Là Gì? Góp Vốn Điều Lệ Thế Nào?

Vốn điều lệ là số tiền mà chủ sở hữu hoặc các cổ đông cam kết đóng góp vào doanh nghiệp trong quá trình thành lập và hoạt động của nó. Đây là một phần quan trọng trong cấu trúc tài chính của doanh nghiệp và đại diện cho giá trị vốn mà chủ sở hữu đã đầu tư.
Góp vốn điều lệ vào doanh nghiệp có thể được thực hiện theo các phương thức sau:

• Góp vốn bằng tiền mặt: Chủ sở hữu hoặc cổ đông đóng góp số tiền vốn điều lệ thông qua chuyển khoản ngân hàng hoặc trực tiếp nộp tiền mặt vào tài khoản của công ty.
• Góp vốn bằng tài sản: Chủ sở hữu hoặc cổ đông đóng góp tài sản như đất đai, nhà cửa, máy móc, thiết bị, xe cộ, công nghệ, bằng sáng chế, thương hiệu và các loại tài sản khác.
• Góp vốn bằng quyền sử dụng tài sản: Chủ sở hữu hoặc cổ đông đóng góp quyền sử dụng tài sản vào doanh nghiệp. Ví dụ, cho phép công ty sử dụng bản quyền, thương hiệu hoặc giấy phép kinh doanh của mình.
• Góp vốn bằng công lao động: Trong một số trường hợp, chủ sở hữu hoặc cổ đông có thể đóng góp vốn điều lệ thông qua công lao động, chẳng hạn bằng việc cống hiến thời gian, kiến thức, kỹ năng và sự đóng góp lao động vào hoạt động của công ty.
• Góp vốn bằng chuyển nhượng cổ phiếu: Trong trường hợp doanh nghiệp là công ty cổ phần, chủ sở hữu hoặc cổ đông có thể đóng góp vốn điều lệ bằng cách mua cổ phiếu của công ty hoặc chuyển nhượng cổ phiếu từ cổ đông khác.

Quá trình góp vốn điều lệ thường được thực hiện thông qua việc lập hợp đồng góp vốn, các thủ tục pháp lý và quy trình hạch toán phù hợp để đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong việc ghi nhận vốn điều lệ của doanh nghiệp.

Cách Xử Lý Doanh Nghiệp Góp Thiếu Vốn

Góp vốn điều lệ là một quá trình quan trọng trong hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp. Tuy nhiên, đôi khi doanh nghiệp có thể gặp phải tình huống góp thiếu vốn, khi số vốn đóng góp không đạt đủ theo yêu cầu. Điều này có thể xảy ra đối với cả công ty TNHH một thành viên và TNHH hai thành viên trở lên cũng như công ty cổ phần. Dưới đây là cách xử lý doanh nghiệp góp thiếu vốn với từng loại công ty. 

Đối Với Công Ty TNHH Một Thành Viên Và Tnhh Hai Thành Viên Trở Lên

Đối với công ty TNHH một thành viên và TNHH hai thành viên trở lên, khi có tình huống doanh nghiệp góp thiếu vốn điều lệ, có thể áp dụng các phương pháp xử lý sau:

• Góp thêm vốn: Chủ sở hữu hoặc cổ đông có thể đồng ý góp thêm vốn để bù đắp khoảng thiếu. Qua việc này, số tiền góp thêm vốn sẽ được ghi nhận và tăng vào vốn điều lệ của công ty.
• Vay vốn: Doanh nghiệp có thể thỏa thuận với các bên liên quan để vay vốn và sử dụng số tiền vay này để bù đắp khoảng thiếu vốn điều lệ. Trong trường hợp này, doanh nghiệp phải xác định các điều khoản và điều kiện vay vốn, bao gồm lãi suất, thời hạn vay và các điều kiện trả nợ.
• Chia lợi nhuận hoặc dự phòng: Doanh nghiệp có thể sử dụng lợi nhuận đã có hoặc dự phòng tích lũy từ các năm trước để bù đắp khoản thiếu vốn điều lệ. Tuy nhiên, việc sử dụng lợi nhuận hoặc dự phòng này cần được các quy định pháp lý và điều lệ của công ty cho phép.
• Giảm vốn điều lệ: Trường hợp không thể giải quyết bằng các phương pháp trên, công ty có thể quyết định giảm vốn điều lệ để phù hợp với số tiền vốn thực tế đã được đóng góp. Quá trình giảm vốn điều lệ này cần tuân thủ các quy định pháp lý và quy trình hạch toán liên quan.

Trước khi áp dụng phương pháp xử lý nào, doanh nghiệp cần tìm hiểu và tuân thủ quy định pháp lý, tham khảo ý kiến của chuyên gia tài chính hoặc luật sư để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ các quy định hiện hành.

Đối Với Công Ty Cổ Phần

Đối với công ty cổ phần, khi có tình huống doanh nghiệp góp thiếu vốn điều lệ, có thể áp dụng các phương pháp xử lý sau:

• Góp thêm vốn: Cổ đông có thể đồng ý góp thêm vốn để bù đắp khoảng thiếu. Qua việc này, số tiền góp thêm vốn sẽ được ghi nhận và tăng vào vốn điều lệ của công ty.
• Tăng vốn điều lệ từ lợi nhuận sau thuế: Công ty có thể sử dụng lợi nhuận sau thuế để tăng vốn điều lệ. Quyết định này thường được đưa ra tại Đại hội cổ đông thông qua việc chia cổ tức bằng cách chuyển một phần hoặc toàn bộ lợi nhuận sau thuế sang vốn điều lệ.
• Huy động vốn từ cổ đông khác thông qua phát hành cổ phiếu: Công ty có thể tiến hành phát hành thêm cổ phiếu để mời các cổ đông khác tham gia góp vốn và bù đắp khoảng thiếu. Quá trình phát hành cổ phiếu này cần tuân thủ các quy định pháp lý và quy trình hạch toán liên quan.
• Vay vốn: Doanh nghiệp có thể thỏa thuận với các bên liên quan để vay vốn và sử dụng số tiền vay này để bù đắp khoảng thiếu vốn điều lệ. Trong trường hợp này, doanh nghiệp phải xác định các điều khoản và điều kiện vay vốn, bao gồm lãi suất, thời hạn vay và các điều kiện trả nợ.
• Giảm vốn điều lệ: Trường hợp không thể giải quyết bằng các phương pháp trên, công ty có thể quyết định giảm vốn điều lệ để phù hợp với số tiền vốn thực tế đã được đóng góp. Quá trình giảm vốn điều lệ này cần tuân thủ các quy định pháp lý và quy trình hạch toán liên quan.

Trước khi áp dụng phương pháp xử lý nào, doanh nghiệp cần tìm hiểu và tuân thủ quy định pháp lý, tham khảo ý kiến của chuyên gia tài chính hoặc luật sư để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ các quy định hiện hành.

Xem thêm: Vốn Điều Lệ Là Gì?

Hạch Toán Góp Vốn Điều Lệ Của Chủ Sở Hữu Khi Góp Vốn Bằng Tiền, Hàng Hóa, Tài Sản, Chuyển Nợ

Khi chủ sở hữu góp vốn vào doanh nghiệp bằng tiền, hàng hóa, tài sản hoặc chuyển nợ, quá trình hạch toán sẽ tuân theo các quy định kế toán và quy trình sau đây:

Góp Vốn Bằng Tiền Mặt

Khi chủ sở hữu góp vốn điều lệ bằng tiền mặt, việc hạch toán được thực hiện như sau:

1. Tăng phần vốn điều lệ: Số tiền góp vốn bằng tiền mặt sẽ được ghi nhận là một tài khoản tăng trong mục "Vốn điều lệ" trên bảng cân đối kế toán.

2. Ghi nhận tiền mặt: Số tiền mặt góp vốn sẽ được ghi nhận trong bảng cân đối kế toán, thường là trong mục "Tiền và các khoản tương đương tiền" hoặc "Tiền gửi ngân hàng" tùy thuộc vào cách tổ chức của công ty.

3. Ghi nhận lợi ích cổ đông: Nếu việc góp vốn mang theo lợi ích cổ đông như cổ tức, quyền biểu quyết, hay quyền ưu tiên khác, thì các lợi ích này cũng sẽ được ghi nhận tương ứng trong báo cáo tài chính.

Điều quan trọng là tuân thủ các quy định và quy tắc kế toán của quốc gia hoặc khu vực nơi công ty hoạt động để đảm bảo việc hạch toán được thực hiện đúng quy định và phù hợp. Đối với việc hạch toán phức tạp hoặc góp vốn bằng các phương tiện khác như hàng hóa, tài sản, chuyển nợ, tôi khuyên bạn nên tham khảo sự tư vấn từ chuyên gia kế toán hoặc kiểm toán viên để đảm bảo việc hạch toán đúng quy định và phù hợp.

Góp Vốn Bằng Hàng Hóa

Khi chủ sở hữu góp vốn điều lệ bằng hàng hóa, việc hạch toán được thực hiện như sau:

1. Xác định giá trị hàng hóa: Trước hết, hàng hóa được góp vốn cần được xác định giá trị theo quy định của công ty và quy định kế toán. Giá trị này thường được xác định dựa trên giá trị thị trường hoặc giá trị thỏa thuận giữa các bên liên quan.

2. Tăng phần vốn điều lệ: Giá trị hàng hóa được góp vốn sẽ được ghi nhận là một tài khoản tăng trong mục "Vốn điều lệ" trên bảng cân đối kế toán. Cụ thể, tài khoản "Vốn điều lệ" sẽ được tăng lên một số tiền tương ứng với giá trị hàng hóa góp vốn.

3. Ghi nhận hàng hóa: Hàng hóa được góp vốn sẽ được ghi nhận trong báo cáo tài chính. Thông thường, nó sẽ được ghi nhận trong mục "Tài sản cố định" hoặc "Hàng hóa tồn kho" tùy thuộc vào loại hàng hóa và phương pháp ghi nhận tài sản của công ty.

4. Kiểm tra và xác nhận: Việc hạch toán góp vốn điều lệ bằng hàng hóa cần được kiểm tra và xác nhận bằng các tài liệu như hợp đồng góp vốn, biên bản họp cổ đông, hoặc quyết định của ban điều hành công ty.

Tương tự như trước, quy trình trên chỉ mang tính chất hướng dẫn chung và có thể thay đổi theo quy định kế toán của quốc gia hoặc khu vực nơi công ty hoạt động. Để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ các quy định, nên tham khảo sự tư vấn từ chuyên gia kế toán hoặc kiểm toán viên.

Góp Vốn Bằng Tài Sản

Khi chủ sở hữu góp vốn điều lệ bằng tài sản, việc hạch toán được thực hiện như sau:

1. Xác định giá trị tài sản: Trước khi hạch toán, tài sản được góp vốn cần được xác định giá trị theo quy định của công ty và quy định kế toán. Giá trị này thường được xác định dựa trên giá trị thị trường hoặc giá trị thỏa thuận giữa các bên liên quan.

2. Tăng phần vốn điều lệ: Giá trị tài sản được góp vốn sẽ được ghi nhận là một tài khoản tăng trong mục "Vốn điều lệ" trên bảng cân đối kế toán. Cụ thể, tài khoản "Vốn điều lệ" sẽ được tăng lên một số tiền tương ứng với giá trị tài sản góp vốn.

3. Ghi nhận tài sản: Tài sản được góp vốn sẽ được ghi nhận trong báo cáo tài chính. Thông thường, nó sẽ được ghi nhận trong mục "Tài sản cố định" hoặc "Tài sản lưu động" tùy thuộc vào loại tài sản và phương pháp ghi nhận tài sản của công ty.

4. Kiểm tra và xác nhận: Việc hạch toán góp vốn điều lệ bằng tài sản cần được kiểm tra và xác nhận bằng các tài liệu như hợp đồng góp vốn, biên bản họp cổ đông, hoặc quyết định của ban điều hành công ty.

Quy trình trên chỉ mang tính chất hướng dẫn chung và có thể thay đổi theo quy định kế toán của quốc gia hoặc khu vực nơi công ty hoạt động. Để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ các quy định, nên tham khảo sự tư vấn từ chuyên gia kế toán hoặc kiểm toán viên.

Xem thêm: Thời Hạn Góp Vốn Điều Lệ Năm 2023

Góp Vốn Bằng Chuyển Nợ:

Khi chủ sở hữu góp vốn điều lệ bằng chuyển nợ, việc hạch toán được thực hiện như sau:

1. Xác định giá trị chuyển nợ: Trước khi hạch toán, giá trị chuyển nợ cần được xác định theo giá trị công bố hoặc giá trị thỏa thuận giữa các bên liên quan.

2. Tăng phần vốn điều lệ: Giá trị chuyển nợ sẽ được ghi nhận là một tài khoản tăng trong mục "Vốn điều lệ" trên bảng cân đối kế toán. Cụ thể, tài khoản "Vốn điều lệ" sẽ được tăng lên một số tiền tương ứng với giá trị chuyển nợ.

3. Ghi nhận chuyển nợ: Chuyển nợ sẽ được ghi nhận trong báo cáo tài chính. Thông thường, nó sẽ được ghi nhận trong mục "Nợ dài hạn" hoặc "Nợ ngắn hạn" tùy thuộc vào thời hạn trả nợ của chuyển nợ.

4. Kiểm tra và xác nhận: Việc hạch toán góp vốn điều lệ bằng chuyển nợ cần được kiểm tra và xác nhận bằng các tài liệu như hợp đồng chuyển nhượng nợ, biên bản họp cổ đông, hoặc quyết định của ban điều hành công ty.

Tuy nhiên, việc góp vốn bằng chuyển nợ có thể phức tạp và có yêu cầu pháp lý riêng. Để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ các quy định kế toán và pháp lý, tôi khuyên bạn nên tham khảo sự tư vấn từ chuyên gia kế toán và luật sư.

Hạch Toán Góp Vốn Điều Lệ Của Chủ Sở Hữu Bằng Phát Hành Cổ Phiếu Huy Động Vốn Từ Các Cổ Đông

Khi chủ sở hữu góp vốn vào doanh nghiệp bằng phát hành cổ phiếu để huy động vốn từ các cổ đông, quá trình hạch toán sẽ tuân theo các quy định kế toán và quy trình sau đây:

Xác Định Giá Trị Phát Hành Cổ Phiếu

 

Để xác định giá trị phát hành cổ phiếu trong trường hợp góp vốn điều lệ của chủ sở hữu bằng phát hành cổ phiếu huy động vốn từ các cổ đông, có thể áp dụng một số phương pháp sau:

• Phương pháp giá trị sổ sách (book value method): Giá trị phát hành cổ phiếu được xác định dựa trên giá trị tài sản ròng (tài sản trừ đi nợ phải trả) của công ty. Trong trường hợp này, giá trị phát hành cổ phiếu được tính bằng cách chia tỷ lệ phần vốn cần góp cho số lượng cổ phiếu được phát hành.

• Phương pháp giá trị thị trường (market value method): Giá trị phát hành cổ phiếu được xác định dựa trên giá thị trường hiện tại của cổ phiếu của công ty. Trong trường hợp này, giá trị phát hành cổ phiếu được tính bằng cách nhân giá thị trường của một cổ phiếu với số lượng cổ phiếu được phát hành.

• Phương pháp giá trị ghi nhận (valuation method): Giá trị phát hành cổ phiếu được xác định bằng cách sử dụng các phương pháp định giá như phương pháp chiết khấu dòng tiền (discounted cash flow), phương pháp so sánh với công ty tương tự (comparable company), hoặc phương pháp so sánh với giao dịch trên thị trường công khai (market transaction).

Việc chọn phương pháp xác định giá trị phát hành cổ phiếu phụ thuộc vào các yếu tố như ngành công nghiệp, tình hình tài chính của công ty, và thị trường cổ phiếu. Để đảm bảo tính công bằng và chính xác, nếu có thể, nên tham khảo ý kiến của chuyên gia tài chính hoặc kiểm toán viên để đưa ra quyết định cuối cùng về giá trị phát hành cổ phiếu.

Hạch Toán Khi Cổ Phiếu Được Sử Dụng

Khi góp vốn điều lệ của chủ sở hữu bằng phát hành cổ phiếu huy động vốn từ các cổ đông, việc hạch toán được thực hiện như sau:

• Tăng phần vốn điều lệ: Số tiền góp vốn bằng cổ phiếu được tính toán dựa trên giá trị phát hành cổ phiếu, như đã xác định trong câu trước. Số tiền này sẽ được ghi nhận là một tài khoản tăng trong mục "Vốn điều lệ" trên bảng cân đối kế toán.

• Ghi nhận phát hành cổ phiếu: Các cổ phiếu được phát hành sẽ được ghi nhận trong báo cáo tài chính. Thông thường, chúng sẽ được ghi nhận trong mục "Vốn điều lệ" hoặc "Vốn chủ sở hữu" trên bảng cân đối kế toán. Giá trị của cổ phiếu phát hành sẽ được ghi nhận dựa trên giá trị đã xác định trong quá trình xác định giá trị phát hành cổ phiếu.

• Ghi nhận lợi ích cổ đông: Nếu cổ phiếu được phát hành mang theo lợi ích cổ đông như cổ tức, quyền biểu quyết, hay quyền ưu tiên khác, thì các lợi ích này cũng sẽ được ghi nhận tương ứng trong báo cáo tài chính.

Điều quan trọng là tuân thủ các quy định và quy tắc kế toán của quốc gia hoặc khu vực nơi công ty hoạt động để đảm bảo việc hạch toán được thực hiện đúng quy định và phù hợp. Đối với việc hạch toán phức tạp, tôi khuyên bạn nên tham khảo sự tư vấn từ chuyên gia kế toán hoặc kiểm toán viên.

Quá trình hạch toán góp vốn điều lệ bằng phát hành cổ phiếu cần tuân thủ các quy định kế toán cụ thể và các quy định pháp luật liên quan. Đối với các trường hợp cụ thể và phức tạp hơn, nên tham khảo ý kiến chuyên gia kế toán hoặc luật sư để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ đúng quy trình hạch toán.
Kết thúc bài viết, tôi hy vọng bạn đã có được những thông tin hữu ích về việc hạch toán góp vốn điều lệ. Nếu bạn cần sự hỗ trợ của Kiểm toán Việt Úc trong công việc kiểm toán vốn điều lệ, bạn có thể liên hệ điện thoại với chúng tôi qua số điện thoại: 0848 770 777 hoặc nhắn tin qua zalo để được tư vấn miễn phí. Xin cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết này.