Porównanie różnic między VAS a IFRS - Część 2

W części 2 Porównania Różnic Między VAS a IFRS, będziemy kontynuować zgłębianie istotnych różnic między VAS a IFRS, zwłaszcza w odniesieniu do Prezentacji Sprawozdań Finansowych, Konsolidacji Biznesu, Rachunkowości Inwestycji w Spółki Stowarzyszone/ Wspólne Przedsięwzięcia i Rachunkowości Inwestycji w Spółki Córkę. Zapraszamy Czytelników do dalszej lektury w poniższym artykule!

1. Standardy Dotyczące Prezentacji Sprawozdań Finansowych (VAS 21 i IAS 1)

VAS 21 - Standard prezentacji sprawozdań finansowych został opracowany na podstawie wcześniejszej wersji IAS 1. W porównaniu z obecną wersją IAS 1, VAS 21 różni się głównie treścią Sprawozdania z Przychodów, a mianowicie:

IAS 1 definiuje przychód jako kwotę, o którą wzrasta kapitał właścicieli, pomniejszony o kwotę inwestycji akcjonariuszy. Z tej perspektywy IAS 1 określa, że istnieją dwie główne kategorie przychodów:

(a) Przychody generowane z działalności operacyjnej i innych działań przedsiębiorstwa zapisywane są w sprawozdaniu z wyniku finansowego, takie jak przychody ze sprzedaży, świadczenia usług, przychody z działalności finansowej i inne przychody (takie jak przychody z likwidacji, zbycia środków trwałych...);

(b) Przychody niegenerowane z działalności operacyjnej, głównie określone przez przedsiębiorstwo na podstawie oceny pewnych aktywów, i dlatego nie są zapisywane w sprawozdaniu z wyniku finansowego, ale są bezpośrednio księgowane do kapitału własnego. Przykłady to:

• Zmiany wartości nadwyżki w wyniku oceny ponownej;
• Zyski i straty związane z programami świadczeń pracowniczych z określonymi korzyściami;
• Zyski i straty wynikające z przeliczenia sprawozdań finansowych operacji zagranicznych;
• Zyski i straty z przeszacowania wartości gotówki generowane przez aktywa finansowe przeznaczone do sprzedaży;
• Część efektywnego dochodu i straty z instrumentów zabezpieczających w zakresie zarządzania ryzykiem przepływów pieniężnych.

IAS 1 wymaga przedstawienia różnych rodzajów dochodów, o których mowa w punkcie (b), w formie nowego sprawozdania zwanego "Różne sprawozdanie o całkowitym dochodzie", w celu dostarczenia dodatkowych informacji dla użytkowników sprawozdań finansowych dotyczących zmian w kapitale własnym niezwiązanych z wynikiem działalności operacyjnej przedsiębiorstwa w danym okresie.

IAS 1 umożliwia przedsiębiorstwu wybór spośród dwóch metod przedstawiania sprawozdania o całkowitym dochodzie:

(i) Przedstawienie jednego sprawozdania zawierającego dwie części: Część 1 – Sprawozdanie z zysków i strat; Część 2 – Różne sprawozdanie o całkowitym dochodzie; lub

(ii) Przedstawienie sprawozdania zysków i strat oraz sprawozdania o całkowitym dochodzie w formie dwóch odrębnych i niezależnych sprawozdań.

Wszystkie kwestie związane z formularzem sprawozdania o całkowitym dochodzie wymienionym powyżej nie są poruszone w VAS 21.

2. Standardy dotyczące Konsolidacji Biznesu (VAS 11 i IFRS 3)

2.1. W sprawie ustalania opłat za transakcje konsolidacyjne na przestrzeni wielu okresów Zgodnie z przepisami

VAS 11 ustalanie opłat w trakcie transakcji konsolidacyjnych na przestrzeni wielu okresów odbywa się poprzez obliczanie całkowitej opłaty z każdej wymiany, bez aktualizacji do wartości sprawiedliwej w dniu uzyskania kontroli (dniu nabycia lub dniu zakończenia transakcji konsolidacyjnej).

W praktyce może to sprawić, że informacje dotyczące opłat za transakcje konsolidacyjne nie odzwierciedlają w pełni, ponieważ opłaty z wcześniejszych transakcji zakupu mogą znacznie różnić się od opłat w dniu uzyskania kontroli. Różnica ta sprawia, że rozliczenie tej różnicy nie jest ujawniane na bieżąco w sprawozdaniu z wyniku działalności operacyjnej.

2.2. W sprawie metody ustalania wartości i uznawania utraty wartości wartości niematerialnych aktywów

W kwestii uznawania i określania wartości wartości niematerialnych aktywów: zgodnie z przepisami VAS 11, wartość niematerialna aktywów stosuje się do części posiadanej przez spółkę matkę (Część Wartość Niematerialna), podczas gdy IFRS 3 pozwala na wybór sposobu uznawania wartości niematerialnej aktywów zarówno w przypadku akcjonariuszy kontrolujących, jak i niekontrolujących (Pełna Wartość Niematerialna), obok uznawania wartości niematerialnej aktywów jedynie w odniesieniu do posiadanej części spółki matki.

W kwestii ustalania utraty wartości wartości niematerialnych aktywów: VAS 11 określa, że alokacja wartości niematerialnych aktywów w okresie do 10 lat jest technicznie skomplikowana, ale pod względem istotności podejście to nie odzwierciedla w pełni, ponieważ czynniki takie jak kompetencje zarządzania, reputacja i marka nabywcy mogą nie ulec osłabieniu po transakcji. Dlatego też IFRS 3 nie pozwala na takie rozdzielenie, a zamiast tego wymaga oceny utraty wartości wartości niematerialnych aktywów rocznie.

3. Standardy dotyczące Inwestycji w Spółki Stowarzyszone i Spółki Wspólne (VAS 07, VAS 08 oraz IAS 28, IFRS 11, IFRS 12)

3.1. Zakres stosowania metody kapitałowej

Zgodnie z IAS 27 - Sprawozdanie Finansowe Oddzielne, metoda kapitałowa może być stosowana zarówno do sprawozdań finansowych oddzielnych spółki matki, jak i sprawozdań finansowych przedsiębiorstw niezależnych.

W Wietnamie, ze względu na wydanie VAS 07 15 lat temu, metoda kapitałowa stosowana jest dopiero w odniesieniu do sprawozdań finansowych skonsolidowanych. W tym czasie sprawozdania finansowe niezależnych przedsiębiorstw nadal stosują metodę kosztową.

Metoda kapitał własny dostarcza więcej przydatnych informacji niż metoda kosztowa i jest również zgodny z Ustawą o przedsiębiorstwach, ponieważ wymaga przedstawienia wartości inwestycji odpowiadającej udziałowi czystych aktywów inwestora w spółce joint venture lub spółce stowarzyszonej. W ten sposób metoda kapitałowa pozwala odzwierciedlić natychmiastowy wpływ wyników działalności spółki joint venture lub stowarzyszonej na inwestora w danym okresie i pomaga dokładnie ocenić rzeczywistą efektywność inwestycji (w przeciwieństwie do metody kosztowej, która nie jest w stanie tego zrobić).

3.2. Uznawanie strat

Zgodnie z IFRS inwestor musi uznawać straty związane z utratą wartości netto inwestycji (oprócz zwykłych strat związanych z joint venture lub stowarzyszoną) zgodnie z postanowieniami IAS 36. Jednak w Wietnamie jest to realizowane poprzez stosowanie przepisów dotyczących rezerwy na inwestycje finansowe.

Warto zauważyć, że przepisy dotyczące rezerw na inwestycje finansowe w Wietnamie (zgodnie z Rozporządzeniem 228 i Rozporządzeniem 89) znacznie różnią się od przepisów IFRS.

4. Standardy dotyczące Skonsolidowanych Sprawozdań Finansowych i Rachunkowości Inwestycji w Spółki Zależne (VAS 25 i IFRS 10)

4.1. Kryteria określania kontroli

W praktyce określanie kontroli jest dość skomplikowane, w wielu przypadkach trudno jest stwierdzić, czy jedna strona ma kontrolę nad drugą. Dlatego IFRS 10 wprowadził kilka kryteriów w celu jednoznacznego określenia kontroli, o których VAS 25 nie wspomina, w tym:

4.1.1. Prawo do zarządzania przez stronę inwestującą

Strona inwestująca ma kontrolę nad stroną inwestowaną, gdy strona inwestująca podejmuje działania, które umożliwiają jej kierowanie istotnymi operacjami wpływającymi znacznie na korzyści strony inwestowanej. Strona inwestująca może mieć kontrolę nawet jeśli jeszcze nie wykonuje tych działań. Istnieją sygnały wskazujące, że strona inwestująca faktycznie kieruje operacjami związanych działań, co może wskazywać, czy strona inwestująca ma kontrolę nad stroną inwestowaną. Jeżeli nie ma żadnych sygnałów, można wywnioskować, że strona inwestująca nie ma kontroli nad stroną inwestowaną.

Jeśli dwie lub więcej stron inwestujących mają prawo do samodzielnego kierowania istotnymi operacjami, to strona inwestująca, która ma zdolność do kierowania najważniejszymi operacjami wpływającymi na korzyści strony inwestowanej, będzie miała kontrolę nad stroną inwestowaną. Strona inwestująca może również mieć kontrolę nad stroną inwestowaną, nawet jeśli inne jednostki mają prawo do udziału w zarządzaniu związanymi operacjami, na przykład, gdy inna jednostka ma znaczący wpływ. Jednak jednostka inwestująca, która ma tylko prawa ochronne, nie będzie miała zdolności do kierowania stroną inwestowaną.

4.1.2. Korzyści ekonomiczne

Strona inwestująca posiada lub ma prawo do zmiany korzyści z uczestnictwa w stronie inwestowanej, gdy korzyści te zależą od wyniku operacji strony inwestowanej.

4.1.3. Relacja między prawem do zarządzania a korzyściami ekonomicznymi

Strona inwestująca kontroluje stronę inwestowaną, jeśli strona inwestująca nie tylko ma prawo do zarządzania, ale także ponosi ryzyko lub ma prawo do modyfikowania korzyści ekonomicznych związanych z uczestnictwem w stronie inwestowanej, co wynika z prawa do zarządzania.

4.2. Odnośnie do korzyści dla akcjonariuszy niekontrolujących

Zgodnie z IFRS 10, sposób prezentacji korzyści dla akcjonariuszy niekontrolujących jest umieszczony w osobnej części kapitału własnego. Jednakże VAS 25 wymaga, aby korzyści dla akcjonariuszy niekontrolujących były prezentowane poza częścią kapitału własnego. W rzeczywistości akcjonariusze niekontrolujący wciąż pełnią rolę akcjonariuszy spółki zależnej i są również częścią grupy. Dlatego cała część udziału akcjonariuszy powinna być ujęta jako składnik kapitału własnego. To postanowienie VAS 25 nie jest zgodne z obecnie obowiązującymi standardami i praktykami międzynarodowymi.

VAS 25 również określa, że jeśli strata przekracza udział akcjonariuszy niekontrolujących w wartości aktywów netto spółki zależnej, ta strata zostanie przypisana akcjonariuszom spółki matki. Oznacza to, że korzyści dla akcjonariuszy niekontrolujących w sprawozdaniu finansowym skonsolidowanym zawsze muszą być dodatnie, chyba że akcjonariusz ten dobrowolnie zgodzi się ponosić odpowiedzialność za akcjonariusza matki, ponieważ wcześniej nie był on uwzględniany w kapitale własnym. Jednak, jak już analizowano powyżej, obecnie uważa się, że akcjonariusze niekontrolujący są częścią kapitału własnego, więc zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi wszyscy akcjonariusze ponoszą wspólną odpowiedzialność za korzyści i straty zgodnie z ich udziałem, niezależnie od tego, czy są akcjonariuszami kontrolującymi, czy niekontrolującymi. Zatem postanowienia VAS 25 są niezgodne.